Leerstoelen

Sustainable Chemical Technology

In 1997 werd met steun van de Stichting Hoogewerff-Fonds de bijzondere leerstoel (0.2 fte) Duurzame Chemische Technologie (Sustainable Chemical Technology) ingesteld aan de Technische Universiteit Delft in de Faculteit der Scheikundige Technologie en der Materiaalkunde. Deze leerstoel werd in Delft bezet van 1997 tot en met 2006 door prof.ir. G.J. Harmsen. In 2006 werd de leerstoel verplaatst naar de Rijksuniversiteit Groningen. De financiering van de leerstoel door het Hoogewerff-Fonds eindigde in 2008, waarna de leerstoel zijn eigen plek heft gekregen binnen de Rijksuniversiteit Groningen.

Product-driven Process Technology

In 2002 werd met steun van de Stichting Hoogewerff-Fonds de bijzondere leerstoel (0.2 fte) Produktgestuurde Procestechnologie (Product-driven Process Technology) ingesteld aan de Technische Universiteit Eindhoven in de Faculteit Scheikundige Technologie. Deze leerstoel werd van 2002 tot en met 2007 bezet door prof.dr.ir. S. Bruin. De financiering van de leerstoel door het Hoogewerff-Fonds werd voortgezet voor nogmaals een periode van vijf jaar, van 2008 tot en met 2013. De leerstoel was vanaf maart 2008 tot aan zijn overlijden in juni 2012 bezet door prof.dr.ir. P.M.M. Bongers.

Geschiedenis Hoogewerff leerstoelen

De geschiedenis van de instelling van de Hoogewerff-leerstoelen wordt kort beschreven in het boekje “De geschiedenis van het Hoogewerff-Fonds” (Eigen uitgave, 2002, 52 pagina’s). Dit boekje is geschreven door prof.ir. W. Herman de Groot en mevrouw C.M. van der Loo-Vreeburg, respectievelijk oud-bestuurslid en oud-administrateur van het Hoogewerff-Fonds.Onderstaande tekst is deels gebaseerd op deze uitgave.

Het is belangrijk dat toekomstige chemici en chemisch technologen zich bij hun wetenschappelijk en technisch werk bewust zijn van de mogelijke behoeften van de mensen in de toekomst. Het is dan ook noodzakelijk dat aan de universiteiten aandacht wordt besteed aan toekomstgericht denken, waarbij men leert te zoeken naar verbanden tussen maatschappelijke behoeften en wetenschappelijke en technologische mogelijkheden.

Na rijp beraad heeft het Bestuur van het Hoogewerff-Fonds dan ook begin jaren negentig, na een voorstel van de vice-voorzitter Prof.drs.ir. J. Groot Wassink, besloten tot instelling van een bijzondere leerstoel voor één dag in de week (0,2 fte) in de Faculteit der Scheikundige Technologie en Materiaalkunde van de Technische Universiteit Delft. Als leeropdracht werd gekozen voor het onderwerp: Duurzame Chemische Technologie. In deze benaming zit besloten dat met name de chemische technologie in de toekomst moet zijn gericht op processen die voortdurend minder grondstoffen, minder ongewenste bijproducten en minder energiedragers verbruiken.

Op deze in 1997 ingestelde leerstoel werd Ir. G.J. Harmsen Btw, werkzaam bij het Research & Development Centre Shell Amsterdam, benoemd voor een periode van vijf jaar. Gezien de grote belangstelling, zowel van studentenzijde als van de betrokken faculteit, werd later besloten deze benoeming met een nieuwe ambtstermijn van vijf jaar te continueren

Het is van belang dat alle technologen bij het ontwerpen inzicht verkrijgen in de aard en omvang van niet-duurzaamheidsproblemen. De leerstoel Duurzame Chemische Technologie beoogde daartoe de Delftse technologen te leren duurzaam te ontwerpen in de vorm van probleemgestuurd onderwijs, voornamelijk gericht op het verschaffen van kennis op het gebied van niet-duurzaamheidsproblemen met nadruk op de ontwerptheorie. Studenten worden duurzaamheidsdefinities voorgelegd die moeten worden toegepast in combinatie met duurzame ontwerpmethoden zoals Eco-ontwerpen, Quality Function Deployment, Life Cycle Analysis en criteria als Duurzame Proces Index en het Responsible care-concept (product Stewardship).

In 2001 besloot het Bestuur van het Hoogewerff-Fonds een tweede bijzondere Hoogewerff-leerstoel te initiëren aan de Faculteit Scheikundige Technologie van de Technische Universiteit Eindhoven op het gebied van de Productgestuurde Procestechnologie.

De chemische industrie maakt een opmerkelijke verschuiving door van aandacht voor grootschalige produktie van chemische grondstoffen en bulkgoederen naar het ontwerpen en vervaardigen van specifieke chemische (eind)produkten zoals farmaceutische produkten, fijnchemicaliën, katalysatoren, polymeren, maar ook voedingsmiddelen en een breed scala aan consumentenprodukten. Deze ontwikkeling zaken zal in zich de toekomst verder doorzetten, met name ook gestimuleerd door ontwikkelingen in de biokatalyse en de biotechnologie. Alle fasen van het traject van produktideevorming, consumentenonderzoek, produktspecificatie, technologisch produktontwerp, economische evaluatie, produktfabricage en commercialisering zijn hierbij van invloed op de inrichting van het technische produktieproces. Dit laatste wordt gekenschetst door vergaande integratie van processtappen (zoals warmte-uitwisseling, chemische reacties en scheidingstechnologie), toepassing van generieke apparatuur met moderne procesregeling en korte produktietijden. Deze boeiende ontwikkeling laat zich het best beschrijven als Produktgestuurde Procestechnologie en wordt gekenmerkt door een hoge mate van integratie van chemische en technologische vakgebieden met disciplines als consumentenwetenschap, marketing, bedrijfseconomie en technologie-management.

In september 2002 werd prof.dr.ir. S. Bruin op deze leerstoel benoemd voor een periode van 5 jaar. In 2006 besloot het Hoogewerff-Fonds om de leerstoel nogmaals voor een periode van 5 jaar te financieren. In 2007 startte de TU Eindhoven de procedure voor de opvolging van prof. Bruin. De nieuwe profielschets voor de leerstoel werd in samenspraak met het bestuur van het Hoogewerff-Fonds opgesteld.